Vertaaltechnologie 101: CAT-tools, machinevertaling en nabewerking

gears scaled

Wat is een CAT tool? Wat betekent nabewerking? In de taal- en vertaalindustrie worden veel verschillende technische termen gebruikt. In deze blogpost geven we een spoedcursus over wat deze belangrijkste elementen zijn, hoe ze worden gebruikt, en wat u zou moeten weten als u aan een vertaalproject werkt.

CAT Tools

Bij computerondersteunde vertaalhulpmiddelen (CAT) wordt software gebruikt om menselijke vertalers te helpen of te assisteren bij vertaalprojecten. Door computerverwerking te gebruiken om een aantal taken bij taalvertalingen te automatiseren, kunnen CAT-tools vertalers helpen efficiënter te werken.

Hoe werken CAT-tools? Bij computerondersteunde vertaling wordt vaak gebruik gemaakt van vertaalgeheugens (TM), of databanken waarin eerder vertaalde eenheden van de betrokken tekst(en) worden opgeslagen. Door een CAT-programma te gebruiken voor het opslaan, ophalen en vergelijken van deze teksteenheden met nieuwe inhoud kan een vertaler bepalen waar eerdere vertalingen kunnen worden hergebruikt en waar een nieuwe vertaling nodig is. CAT-tools kunnen gebaseerd zijn op desktop of cloud.

Andere computerhulpmiddelen bij het vertalen zijn terminologiebeheer, spellings- en grammaticacontrole, elektronische woordenboeken, enz.

CAT-tools helpen vertalers tijd te besparen, de productiviteit en nauwkeurigheid te verhogen en een consistent gebruik van formuleringen te garanderen, vooral bij langlopende of hoogtechnische projecten. Vanuit het perspectief van de klant betekent het gebruik van CAT-tools een betere kostenbesparing, kortere doorlooptijden en eenvoudiger beheer – bijvoorbeeld door het voor redacteuren eenvoudig te maken dezelfde webinhoud in verschillende talen te publiceren en te onderhouden.

Hier volgen enkele voorbeelden van toonaangevende CAT-tools:

  • Memsource (cloud-gebaseerd)
  • SDL Trados Studio (desktop-gebaseerd)
  • Smartcat (cloud-gebaseerd)
  • memoQ (desktop-gebaseerd)

Machinevertaling

 Dus, zijn CAT tools hetzelfde als machinevertaling? Dit is een veel voorkomende misvatting. In feite maakt machinevertaling (MT) gebruik van een computerprogramma om tekst automatisch te vertalen van de ene taal naar de andere zonder menselijke tussenkomst.

In grote lijnen maakt machinevertaling gebruik van machinaal leren en kunstmatige intelligentie om tekstinvoer te ontvangen, die tekst te vergelijken met een database, en het resultaat van die tekst in de doeltaal te produceren. MT kan meer in het bijzonder drie soorten vertalingen kiezen:

  • Op regels gebaseerd: De machine gebruikt taalregels, grammaticale normen en lexicons om de tekst te ontleden en te vertalen.
  • Statistisch:: De machine gebruikt algoritmen om een enorme dataset van menselijke vertalingen te onderzoeken, op zoek naar de statistisch meest waarschijnlijke vertaling van de tekst.
  • Neuraal: De kunstmatige intelligentie en neurale netwerken van de machine “leren” terwijl ze vertaalt, voorspelt en de beste reeks woorden genereert om te produceren.

De meeste moderne machine vertaalmachines combineren een of meer van deze benaderingen. Tot de huidige toonaangevende MT-engines, die allemaal gebruik maken van neurale vertaling, behoren grote technologische producten als Google Translate, Bing Translate en Amazon Translate, naast gevestigde entiteiten als DeepL en SYSTRAN. Bij Trusted Translations beoordelen we elk vertaalproject zorgvuldig om per geval de meest geschikte engine uit te zoeken.

Een vertaler kan machinevertalingen gebruiken voor een eerste output (zoals een eerste concept) in verschillende situaties: Bijvoorbeeld bij een live evenement dat vrijwel onmiddellijke resultaten vereist; om processen zoals ondertiteling te versnellen; of om te beginnen met extreem grote projecten. Machinevertalingen mogen echter niet als alleenstaande service worden gebruikt. Hoewel vertaalklanten kunnen worden aangetrokken door hun potentieel voor lagere kosten, een hogere snelheid en toegang tot een verscheidenheid aan wereldtalen, moeten machinevertalingen idealiter altijd door mensen worden bewerkt om kwaliteit en nauwkeurigheid te garanderen.

Nabewerking

Bij nabewerking, bewerken menselijke vertalers machinevertalingen nadat ze zijn gegenereerd, met als doel bruikbare eindvertalingen te creëren. Vertalers zullen CAT-tools gebruiken om de machinevertaling te vergelijken met de brontekst en de kwaliteit ervan te beoordelen. Vervolgens zullen ze ofwel de machinevertaling aanpassen, laten zoals het is, ofwel het geheel opnieuw vertalen.

Dankzij verschillende niveaus van nabewerking kunnen vertaalbedrijven als Trusted Translations services aanpassen aan de behoeften van een klant:

  • Lichte en snelle nabewerking: De editor zal minimale bewerkingen uitvoeren die zich richten op essentiële fixes (zoals semantische flagrante, grammaticale en spelfouten) en basale duidelijkheid. Dit geeft prioriteit aan kosten en snelheid, of kan worden gebruikt als de machinevertaling al fatsoenlijk is.
  • Volledige of kant-en-klare nabewerking: Volledige nabewerking brengt de tekst naar het niveau van een volledig door mensen vertaald project, door uitgebreide bewerkingen te maken om stilistische details, consistentie en toon bij te schaven. Dit niveau duurt langer, maar levert de beste resultaten op.

Ongeacht het gekozen niveau is nabewerking een absoluut noodzakelijke stap in een vertaalproces dat gebruik maakt van automatische vertaling (MT). Machinevertaling produceert vaak onhandige zinnen, onjuiste of inconsistente terminologie en onnatuurlijk klinkende output die door echte vertalers moet worden herzien, vooral als toon, emotie en context cruciaal zijn voor de begrijpelijkheid. Vertaalklanten moeten erkende, menselijke post-editors inschakelen die vertalingen van consistente kwaliteit kunnen garanderen, zonder machinaal gemaakte fouten die op de lange termijn uiterst kostbaar, gênant of tijdrovend kunnen zijn.

Foto door Miguel Á. Padriñán op pexels.com