Taal is een levend iets en kan worden vergeleken met een organisme, en de taalgemeenschap waarbinnen zij functioneert, met een ecosysteem. Als zodanig is het altijd de moeite waard om zich te verdiepen in de evolutie van een taal en de culturen die de huidige vorm hebben ontwikkeld en nog steeds blijven vormgeven.
Dankzij subsidies van de Mellon en Wagner Foundations voeren de Oxford English Dictionary (OED) en Harvard University’s Hutchins Center for African and African American Research momenteel een project uit om het eerste uitgebreide woordenboek van Afro-Amerikaans Engels samen te stellen, het Oxford Dictionary of African American English (ODAAE).
Het project, dat drie jaar onderzoek zal omvatten, brengt de lexicografische middelen van de OED en het netwerk van wetenschappers van het Hutchins Center samen, en zal naar verwachting in 2025 worden gepubliceerd. Het zal gebaseerd zijn op voorbeelden van Afro-Amerikaanse spraak en schrijven over de geschiedenis van de AAE.
Volgens Casper Grathwohl, voorzitter van Oxford Languages bij Oxford University Press, “heeft het Afro-Amerikaans Engels een diepgaande invloed gehad op de meest gesproken taal ter wereld, maar is een groot deel ervan verdoezeld. De ODAAE probeert deze bijdrage vollediger en formeler te erkennen en daarmee… een nauwkeuriger beeld vast te stellen over hoe het Afro-Amerikaanse leven heeft beïnvloed hoe we spreken, en dus wie we zijn.”
Elk item, met betekenis, uitspraak, spelling, gebruik en geschiedenis, zal ook vergezeld gaan van citaten van de taal bij normaal gebruik. Dit zal helpen om de bijdragen van Afro-Amerikaanse schrijvers, denkers en kunstenaars aan de evolutie van het Engelse lexicon op de voorgrond te plaatsen.
“Iedere spreker van Amerikaans Engels neemt veel over van woorden die zijn uitgevonden door Afro-Amerikanen, of ze dat nu weten of niet,” zei Henry Louis Gates Jr., hoofdredacteur van de ODAAE , en directeur van het Hutchins Center.
“Woorden van Afrikaanse oorsprong zoals ‘goober’, ‘gumbo’ en ‘okra’ overleefden de slavenroute samen met onze Afrikaanse voorouders. En woorden die wij vandaag als vanzelfsprekend beschouwen, zoals ‘cool’ en ‘crib,’ ‘hokum’ en ‘diss,’ ‘hip’ en ‘hep,’ ‘bad,’ wat ‘goed’ betekent, en ‘dig,’ wat ‘begrijpen’ betekent, zijn slechts een fractie van de woorden die… zijn ontstaan uit de zwarte ervaring in dit land, gedurende de laatste paar honderd jaar.”
Natuurlijk zal de ODAAE meer zijn dan alleen een catalogus van een handjevol woorden die door Afro-Amerikanen populair zijn gemaakt. Taalkundige Sonja Lanehart van de Universiteit van Arizona benadrukt dat “de etymologie van een woord en de geschiedenis van het woord uiterst belangrijk zijn… om te begrijpen hoe een taal zich heeft ontwikkeld, geëvolueerd is en wie er deel van uitmaakt”.
“Het heeft veel moeite gekost om te laten zien dat zwarte mensen en zwarte taal niet grotesk, exotisch of gebrekkig zijn,” gaat ze verder. “Ze hebben een taalvariëteit die anders is en erkend moet worden net als elke andere taalvariëteit.”
Voortbouwend op dit idee sprak Adam Bradley, lid van de adviesraad van de ODAAE en professor Engels en African American Studies aan de UCLA, met CBC Radio’s Day 6, en wees erop hoe “woordenboeken, als we erover nadenken, taal codificeren.” Zij creëren een “historisch verslag” van een levende, functionerende taal. En deze vlotte doorstroming van taal wordt alleen maar groter in de wereld van vandaag, waar sociale media het mogelijk maakt dat nieuwe ideeën en concepten met de snelheid van het licht van de ene uithoek van de wereld naar de andere worden overgebracht.
Het Engels “verandert met elk liedje, elke tweet, elk gesprek dat plaatsvindt onder zwarte Amerikanen en de bredere cultuur.” Dit is hoe talen worden wat ze zijn. Elke taal die momenteel in gebruik is, is op soortgelijke wijze gevormd door de culturen en subculturen die ermee samenleven en eraan toevoegen.
Behalve als informatief historisch verslag vanuit een bepaalde invalshoek van de Engelse taal, zal de ODAAE dienen als een nuttig instrument voor wetenschappers en onderzoekers, maar ook voor vertalers en lokalisering.
Dit nieuwe woordenboek is, naar alle waarschijnlijkheid, iets ongelooflijk bijzonders. Het vertelt het verhaal van een volk dat integraal deel uitmaakt van de vorming van dit land. Niet alleen haar taal. Die mensen en hun verhalen staan natuurlijk centraal in het project, en het behoort hen in belangrijke mate toe. Van het verleden naar de toekomst.
